Huyền thoại "Mận Hồng Thái - gái Thượng Lâm"

Có lẽ những ai đã từng một lần đặt chân đến huyện Na Hang xưa sẽ không khỏi tò mò khi được nghe người dân nơi đây truyền tai câu nói: “Mận Hồng Thái – Gái Thượng Lâm”. Phải chăng đây là những nét đẹp, là tinh hoa văn hóa mà người dân sở tại muốn giới thiệu đến du khách.

        Xã Hồng Thái được coi như Đà Lạt của tỉnh Lâm Đồng hay SaPa của tỉnh Lào Cai bởi cảnh sắc thơ mộng, khí hậu quanh năm mát mẻ. Xã nằm ở độ cao trung bình trên 1.000 m so với mực nước biển, địa hình núi cao có độ dốc lớn, nhiệt độ trung bình năm 18,4oC, độ ẩm không khí 80 - 85%, đó là điều kiện lý tưởng để phát triển các loại cây ăn quả, đặc biệt là cây mận

Với những điều kiện thuận lợi đó mà mận Hồng Thái rất phát triển, thu năng suất cao và luôn có vị ngọt, thơm và giòn hơn mận ở các vùng khác. Đây là một sản phẩm nổi tiếng mà mỗi khi du khách đến Na Hang vào đúng mùa mận chín sẽ không quản ngại đường xa đều muốn một lần được thưởng thức.

Nằm cách thị trấn Na Hang hơn 20km về phía Tây Bắc, thung lũng Thượng Lâm được lưu truyền và biết đến bao đời nay như “cái rốn” của miền gái đẹp.  

Khi đặt chân đến vùng đất Thượng Lâm, du khách không chỉ được hòa mình vào cảnh đẹp của thiên nhiên hùng vỹ, được khám phá địa danh 99 ngọn núi gắn với truyền thuyết về đàn phượng hoàng về chọn kinh đô, mà quý khách còn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những người phụ nữ nơi đây, đúng như câu ví: “Mận Hồng Thái – gái Thượng Lâm”. Cũng nhờ truyền thuyết về địa danh 99 ngọn núi có phượng hoàng đến đậu mà khí hậu nơi đây luôn mát mẻ, trong lành. Con gái Thượng Lâm không chỉ có làn da trắng mịn, hồng hào mà họ còn có vẻ đẹp của loài chim phượng với mái tóc dài như con suối chảy dài vô tận. Sự ôn hòa của khí hậu không chỉ làm nên vẻ đẹp hình thức cho con gái nơi đây mà còn tạo nên những tâm hồn trong trẻo cùng với sự nết na, hiền dịu nức tiếng khắp thành Tuyên.

Theo ông Quan Văn Biện (cao niên thôn Bản Bó – xã Thượng Lâm) ca ngợi con gái Thượng Lâm đẹp không phải chỉ ở hình thức, mà điều quan trọng là muốn ca ngợi đức tính chịu thương, chịu khó, nét dịu dàng, đằm thắm, nết na, sự khéo léo trong cách ăn, ở, đi đứng, nói năng của người con gái nơi đây, bởi bên cạnh việc đồng áng, người con gái Thượng Lâm còn được ông bà, cha mẹ truyền dạy đạo lý làm người, phải biết kính trên nhường dưới, sống có hiếu với ông bà tổ tiên. Ngoài ra, ngay từ khi trưởng thành họ còn được học những làn điệu hát then, đánh đàn tính, học cách se tơ, dệt vải vừa để phục vụ cho cuộc sống gia đình, vừa làm của hồi môn khi đi lấy chồng.

          Có thể nói “mận Hồng Thái – gái Thượng Lâm” chính là nét đẹp mà người dân Na Hang xưa muốn gửi gắm như một thông điệp mời gọi du khách gần xa đến để cảm nhận và khám phá.

                                                                                       Trà My